Afrikaanse kunst

Kwese/Mbala Giteke Beeldje (N° 21103)

Ex. Belgische Afrikaanse stammenkunst collectie.
Onder de vele beeldjes van de Mbala's maakte dit type beeldje deel uit van de "pindi", beeldjes die de schat van het stamhoofd integreerden. Het is een kleine, gedrongen figuur, met handen onder de kin, en heeft ook Kwésé-kenmerken, waaronder de met littekens bedekte trekken van het gezicht. Korrelig patina, uitdrogingsscheurtjes. De Mbala kwamen in de 17e eeuw uit Angola en vestigden zich in het noordwesten van Zaïre en in het oosten tussen de Pende, Suku, Pende, en Yaka. Vroeger waren ze matrilineair, maar nu bestaan ze uit clans die geleid worden door de oom van moederszijde. Het opperhoofd had de leiding over de vooroudercultus, zij het een tamelijk beperkte. Na een terugtocht van enkele dagen werden hem koninklijke insignes en amuletten overhandigd, bestemd om krachten te bestrijden die zich verzetten tegen de jacht, de sociale vrede en de oogst.
De Kwésé zijn gevestigd tussen andere stammen zoals de Mbala en de Hungaan langs de oevers van de Kwango-rivier in de Democratische Republiek Congo. Hun beeldhouwwerk is geïnspireerd op dat van hun buren en wordt soms door de Mbala's gemaakt op verzoek van de Kwese.
De haardracht vertoont veel overeenkomsten met die van hun buren. De hoofdtooi vertoont grote gelijkenis met de Mukote hoofdtooi die bij de Westelijke Pende, met wie de Mbala de Mukanda-besnijdenisrituelen deelden, een symbool werd van de strijd tegen de kolonisatie aan het begin van de 20e eeuw ("Congo Masks", ed. M.L. Félix, p.114)

Ref : "L'Art africain" ed. Mazenod ; "Trésors d'Afrique" (p.309) ed. Musée de Tervuren ; "Art tribal d'Afrique noire." JB Bacquart ; "Umbangu, Art du Congo au Musée Royal du Congo Belge" ed. Cultura